500 mộc bản triều Nguyễn quý giá được bảo tồn thành công do xuống cấp

Chiều nay (25/5), tại TP.Đà Lạt đã diễn ra Lễ công bố hoàn thành dự án "Bảo tồn khẩn cấp mộc bản triều Nguyễn – di sản tư liệu thế giới bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV". Dự án được Quỹ Bảo tồn Văn hóa Đại sứ Hoa Kỳ viện trợ năm 2020 với sự tham gia của nhiều chuyên gia, nhiều cán bộ lưu trữ tay nghề cao, giàu kinh nghiệm.

Ông Đặng Thanh Tùng (trái) và ông Marc E. Knapper công bố hoàn thành dự án "Bảo tồn khẩn cấp mộc bản triều Nguyễn – di sản tư liệu thế giới bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV". Ảnh: Văn Long.

Từ tháng 8/2020 đến tháng 10/2020, nhóm kỹ thuật đã tiến hành khảo sát, xác định, đánh giá mức độ hư hỏng của 500 tấm Mộc bản triều Nguyễn lưu trữ tại Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV. Sau đó, năm 2021, nhóm kỹ thuật đã tiến hành xử lý bảo tồn 500 tấm Mộc bản triều Nguyễn bị mủn mục lưu trữ tại Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV bằng phương pháp Paraloid B72.

500 mộc bản triều Nguyễn bị mủn mục, xuống cấp được phục hồi, bảo tồn. Ảnh: Văn Long.

Tại buổi lễ, ông Đặng Thanh Tùng - Cục trưởng Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước cho biết: "Thành công lớn nhất của dự án, không chỉ là bảo tồn trùng tu 500 tấm mộc bản triều Nguyễn đã xuống cấp mà quá trình thực hiện dự án đã góp phần nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý di sản và người dân địa phương trong việc bảo tồn di sản, giúp rèn luyện kỹ năng bảo quản mộc bản cho các cán bộ phụ trách bảo quản mộc bản triều Nguyễn tại Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV. Hơn nữa, việc triển khai dự án sẽ tạo ấn tượng tốt đẹp về giá trị của Mộc bản đối với xã hội Việt Nam cũng như cộng đồng quốc tế".

Mộc bản triều Nguyễn ngoài giá trị về mặt sử liệu, tài liệu mộc bản còn có giá trị về nghệ thuật chế tác. Ảnh: Văn Long.

Trong khi đó, ông Marc E. Knapper - Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam cho hay: "Tôi gửi lời khen ngợi đến tất cả mọi người đã tham gia vào dự án bảo tồn mộc bản của Việt Nam. Tôi xin chúc mừng dự án đã thành công tốt đẹp. Tôi hy vọng dự án này sẽ giúp mộc bản được duy trì trong nhiều năm về sau. Và đây sẽ là một minh chứng rõ ràng cho mối quan hệ đối tác vững mạnh giữa Việt Nam và Hoa Kỳ.

Bảo tồn di sản văn hóa chỉ là một trong nhiều lĩnh vực hợp tác giữa hai nước. Trong các lĩnh vực khác như thương mại, phát triển, giáo dục, y tế, năng lượng và an ninh, Hoa Kỳ và Việt Nam luôn đồng hành vì một cam kết chung về hòa bình và thịnh vượng".

Một mặt bìa của mộc bản triều Nguyễn được lưu trữ tại Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV. Ảnh: Văn Long.

Được biết, 500 mộc bản xuống cấp được phân thành hai nhóm hư hỏng: 114 mộc bản hư hỏng nặng (chiếm 22,8%) và 386 mộc bản hư hỏng trung bình (chiếm 77,2%). Các tấm mộc bản sau quá trình xử lý hoá học được hong phơi, xử lý hoàn thiện (xử lý vết nứt, vết côn trùng,..). Kết quả cho thấy độ cứng vững của mộc bản được tăng lên đáng kể. Mộc bản sau khi được xử lý bảo tồn vẫn đảm bảo khả năng in dập của mộc bản. Kết quả cho thấy các chữ sắc nét, không có hiện tượng nhòe chữ.