Lần đầu tiên, Hội Nhà văn Việt Nam thu hồi giải thưởng Tác giả trẻ

Sáng nay (30/3), Hội Nhà văn Việt Nam đã đưa ra thông báo về việc thu hồi giải thưởng Tác giả trẻ với tác phẩm Phê bình phân tâm học - phía của những ám ảnh nghệ thuật của tác giả Vũ Thị Trang.

Thông báo của Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam khẳng định, lý do của quyết định này là "để bảo đảm tính trong sáng, khách quan, nghiêm minh trong hệ thống giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam, cũng như xét các yếu tố liên quan đến quy chế và uy tín của giải thưởng".

Cuốn sách "Phê bình phân tâm học - Phía của những ám ảnh nghệ thuật" của tác giả Vũ Thị Trang. (Ảnh: NXB)

Ban Chấp hành Hội Nhà văn cũng cho biết, trước đó, hội đã nhận được đơn khiếu nại từ Tiến sỹ Đỗ Hải Ninh (công tác tại Viện Văn học, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam) đề cập những dấu hiệu vi phạm bản quyền trong cuốn chuyên khảo “Phê bình phân tâm học – phía của những ám ảnh nghệ thuật” của tác giả Vũ Thị Trang, số xác nhận đăng ký xuất bản: 2144-2020/ CXBIPH/8-136/KHXH, nộp lưu chiểu tháng 12.2020 và đã được trao Giải thưởng Tác giả trẻ năm 2021.

Sau khi nghiên cứu đơn khiếu nại, tham khảo ý kiến một số nhà chuyên môn, các chuyên gia trong lĩnh vực lý luận phê bình và bản quyền cũng như trực tiếp gặp gỡ lắng nghe các bên liên quan trình bày quan điểm, luận cứ của mình, ngày 28/3, Ban Thường vụ Hội Nhà văn Việt Nam đã họp phiên mở rộng, có sự tham gia của đại diện Ban Kiểm tra Hội, để phân tích, đánh giá kỹ lưỡng về sự việc này.

Từ kết quả cuộc họp, Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam đã đưa ra quyết định tạm thời thu hồi Giải thưởng Tác giả trẻ năm 2021 đối với tác phẩm Phê bình phân tâm học – phía của những ám ảnh nghệ thuật của tác giả Vũ Thị Trang. Sau khi có kết luận chính thức từ phía các cơ quan chức năng liên quan đến vấn đề bản quyền, Hội Nhà văn Việt Nam sẽ tham khảo và đưa ra quyết định tiếp theo phù hợp với trách nhiệm và nghĩa vụ của mình.

Trong khi đó, trả lời về việc có thu hồi giải thưởng loại C của Hội đồng lý luận phê bình văn học nghệ thuật Trung ương vào hồi tháng 11/2021 dành cho cuốn sách Phê bình phân tâm học – phía của những ám ảnh nghệ thuật, ông Nguyễn Thế Kỷ - Chủ tịch hội đồng cho biết: "Ngày 21/01/2022, Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương đã nhận được đơn của TS Đỗ Hải Ninh, cán bộ Viện Văn học, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam đề nghị giải quyết vấn đề “vi phạm bản quyền” liên quan đến cuốn sách Phê bình phân tâm học phía của những ám ảnh nghệ thuật của TS Vũ Thị Trang, cán bộ cùng ở Viện Văn học. 

Ngay sau khi nhận đơn của TS Đỗ Hải Ninh, Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương đã gặp trực tiếp và trả lời TS Đỗ Hải Ninh như sau:

Về vấn đề “vi phạm bản quyền” liên quan đến cuốn sách Phê bình phân tâm học phía của những ám ảnh nghệ thuật; về việc TS Vũ Thị Trang có “đạo văn” hay không, ở mức nào, tại sao được Hội đồng khoa học của Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam nghiệm thu, Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương không có chức năng và thẩm quyền giải quyết. 

Hội đồng đề nghị TS Đỗ Hải Ninh nên đến Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam là cơ quan giao, quản lý, nghiệm thu đề tài; Nhà xuất bản Khoa học xã hội Việt Nam là nơi xuất bản công trình/cuốn sách và Cục Đăng ký sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) là cơ quan cấp phép để được xem xét, giải quyết một cách đúng đắn và thấu đáo".

Ông Nguyễn Thế Kỷ cũng cho biết, Hội đồng sẽ tiếp tục theo dõi việc xử lý và phán quyết chính thức của các cơ quan chức năng đã nêu để đưa ra quyết định phù hợp, kịp thời, đảm bảo lợi ích khoa học chính đáng của những người viết.

Giải thưởng Tác giả trẻ nằm trong hạng mục giải thưởng chính thức hằng năm của Hội Nhà văn Việt Nam, nhằm phát hiện, khuyến khích, ghi nhận các cây bút trẻ có tài năng dấn thân vào lĩnh vực lao động sáng tạo nghệ thuật. Năm 2021, giải thưởng được công bố lần đầu với 5 tác phẩm ở 4 hạng mục, gồm: văn xuôi, thơ, nghiên cứu lý luận phê bình và dịch văn học.