Ca sĩ Phương Thanh: Showbiz đã có nhiều giả dối, người làm nghệ thuật muốn tồn tại hãy sống thật, sống bằng tài năng

Thấy mọi người hay gọi chị là "chị Chanh", "cô Chanh"... mà không hiểu lý do từ đâu có cái tên này?

- Nguyên nhân xuất phát từ ngày xưa. Khi đi làm hộ khẩu, mẹ tôi đã viết sai chính tả. Viết chữ Thanh thành chữ Chanh. Sau này có sửa lại. Nhưng tôi thấy cũng thú vị, cũng hay hay, dễ thương, nên có kể lại với mọi người. Và cái tên "Chanh"được... phổ biến tới tận bây giờ.

Thế mà cứ tưởng là tính chị... "chanh chua"...

- Thì cũng đúng. Vì tôi cũng... chanh chua thiệt.

Cũng có thêm thắc mắc, là mỗi khi chị hát cứ để micro ra xa. Sao chị không như người ta, để micro gần gần lại?

- Tại mỗi khi tôi hát lên giọng cao thì giọng tôi mạnh lắm. Thật sự là đẩy hơi mạnh vô cùng. Nên tôi bắt buộc phải để xa như thế. Vả lại, làm vậy cũng là cách tôi... màu mè cho vui thôi.

Chị ngưng hát cả 10 năm, rồi đùng một cái quay trở lại showbiz. Chị sẽ có điều gì khác biệt?

- Sở dĩ tôi ngừng 10 năm là để lấy lại năng lượng. Sau cả chục năm dài đằng đẵng cứ hát mãi, cũng phải ngừng lại để tái tạo năng lượng, đầu tư tư duy cảm xúc. Theo thời gian, sức khỏe và giọng hát của tôi cũng dần biến đổi. Có lúc tôi hát rất tốt, có lúc tôi lại rơi vào tình cảnh chán hát. Lúc nào cảm xúc, năng lượng trong người tràn đầy thì mọi thứ khác. Còn những khi ngột ngạt cơm áo gạo tiền, bị cuộc sống bên ngoài... chi phối, tác động nọ kia thì không thể nào hát hay được.

Nhưng giờ đây, mọi thứ ổn thỏa cả, nên tôi hát trở lại. Tôi chọn thời điểm này, vì tôi dựa vào thiên thời, địa lợi và nhân hòa. Bất kỳ ai tài giỏi thế nào chăng nữa cũng phải phụ thuộc vào điều này. Giờ thuận duyên nên tôi trở lại. Còn về giọng hát, giờ tôi hát "dữ" hơn ngày xưa rất nhiều. Năng lượng mạnh hơn. Tinh thần, nhiệt huyết khủng khiếp hơn.

Không những ngừng hát, có thời gian chị còn xóa luôn tài khoản Facebook?

- Tại tôi hay viết tiếu lâm trên Facebook. Thế mà một bộ phận phóng viên suốt ngày cứ "canh" Facebook tôi có gì, rồi biến tấu lại thành một câu chuyện khác để đăng bài. Nên tôi ghét tôi xóa hết. Tôi bỏ luôn cả số điện thoại. Tôi chỉ mới sử dụng Facebook thời gian gần đây, chủ yếu để liên lạc công việc. Có những liên lạc với người ở nước ngoài, qua điện thoại thì khó khăn. Còn qua kênh Facebook thì dễ dàng hơn. Nhưng Facebook của tôi giờ cũng chừng mực lắm, không như ngày trước.

Chị kể vậy thì tính ra chị cũng trải qua nhiều giai đoạn stress?

- Cũng không phải là stress gì. Chỉ là nhiều lúc tôi chán và không muốn làm gì. Thế là tôi đi shopping, đi cà phê tám chuyện với bạn bè, hoặc đi tìm những người bạn mới trong âm nhạc để tìm cảm xúc mới mà hát.

Và đó có phải là lý do chị kết hợp với nhà sản xuất trẻ K-ICM? Thậm chí hai người còn nhận nhau làm "má - con"?

- Lúc đầu ai cũng nói giữa tôi và K-ICM làm sao có thể kết hợp được. Nhưng rồi chúng tôi đã chứng minh được điều ngược lại. Bởi cả tôi và K-ICM đều có cùng cảm xúc và nhiệt huyết trong âm nhạc nên sự kết hợp trên cả tuyệt vời. Bạn nhắc đến chuyện "má - con" thì tôi kể thêm. Tự nhiên K-ICM nhận tôi làm má, rồi đầu tư làm hết. K-ICM chỉ yêu cầu tôi một điều: "Mọi thứ con lo ổn hết, má chỉ cần lộng lẫy và xinh đẹp thôi". Mọi người thấy đấy, tuổi già như tôi mà được vậy là có phúc lắm đấy. Cuối đời mà tôi được như vậy là thong thả. Mà thong thả mới là hạnh phúc.

Sau 10 năm quay trở lại showbiz, có gì khác so với những ngày đầu tiên bước chân vào nghề không?

- Sau 10 năm đi hát lại, mọi người... kêu show đi diễn nhiều quá, tôi phải chạy nhiều, hát khan cả tiếng. Thấy vậy, nhiều người "quở" là sao tôi chạy show như ca sĩ trẻ vậy? Tôi cười đáp lại: "Tôi là ca sĩ trẻ 9X đầy nội lực và triển vọng của showbiz sắp nhào ra showbiz rồi đó!".

Trở lại chuyện trước khi chị ngưng hát, chuyện của thời vàng son nhé! Với chị, giai đoạn nào chị xem là đỉnh cao nhất của sự nghiệp?

- Tôi không còn nhớ một ca sĩ Phương Thanh từng lẫy lừng đâu. Mọi người cũng hãy quên đi. Làm ơn đừng nhớ tới nữa. Mọi người cứ nhớ hào quang cũ thì tôi không thể nào đẩy hào quang mới được. Nên đó cũng là lý do tôi tạm ngừng suốt cả 10 năm để mọi người quên hết ấn tượng cũ đi, rồi giờ mới quay lại.

Nhưng nếu bạn cứ hỏi về chuyện đỉnh cao nhất của tôi. Câu trả lời sẽ là... đỉnh Tà Xùa cao 2.865m, nơi giáp ranh hai huyện Trạm Tấu (Yên Bái) và Bắc Yên (Sơn La), là một trong những đỉnh núi cao nhất của Việt Nam. Ca sĩ Phương Thanh năm 48 tuổi, đã quay một MV có tên là Chân mây vô cùng chất lượng, vô cùng đẹp, đẹp nhất từ trước đến giờ, để khởi đầu một chu kỳ mới. Đỉnh cao cũ của sự nghiệp tôi đã quên thật sự rồi. Tôi đang chinh phục đỉnh cao mới.

Không nhớ những hào quang cũ, nhưng liệu chị có nhớ đến những sự cố đã vô tình vấp phải trong nghề không?

- Cũng không luôn! Tôi không nhớ về quá khứ. Tôi không hãnh diện quá nhiều về quá khứ. Không quá tự hào về những kỷ niệm quá đẹp của ngày xưa. Dẫu tôi từng trải qua, từng là người trong cuộc, nhưng tôi phải quên đi những ngày xưa cũ. Với tôi, tôi phải sống cho hiện tại, tôi phải chinh phục những nấc thang mới trong tương lai.

Thế nhưng nhiều người vẫn không thể nào quên Phương Thanh của mười, mười lăm năm trước. Và câu chuyện của ngày xưa luôn thu hút sự quan tâm của khán giả. Thế ngày xưa đó, chị chơi thân nhất với đồng nghiệp nào?

- Thuở mới vào nghề tôi thân nhất với ca sĩ Minh Thuận. Nên kể từ khi anh ấy đi về cõi vĩnh hằng, mỗi đêm đi hát, tôi cũng đều hát hai bài của Minh Thuận là: Dù có là người tình và Nỗi đau ngọt ngào. Tôi làm vậy là để anh ấy theo, được đi chơi cùng với tôi. Có thể nói, ca sĩ Minh Thuận là một người đam mê, có tâm, có tình yêu nghệ thuật mãnh liệt.

Thế có mối quan hệ xưa cũ nào đó giờ đã vỡ tan chẳng thể hàn gắn không?

- Tôi không quan tâm đến nữa. Tôi không nhắc đến nữa vì không nằm trong tâm tôi. Lúc trước tôi cũng từng tức tối, sân si. Cũng phải lên mạng viết status móc qua móc lại. Nhưng giờ tôi không như thế nữa. Tôi đang vào cái tuổi chờ nhân quả trả lời. Sau 10 năm nghỉ ngơi, tôi đang trở lại showbiz. Nghệ sĩ cũ hay nghệ sĩ mới đều gửi bài... Với tôi, đó là niềm hạnh phúc. Nên tôi không nhớ đến những thứ cũ, chỉ đón những niềm vui thôi. Cho tôi được kể thêm, trên sân khấu tôi là người cực kỳ hạnh phúc từ xưa đến giờ. Ngày xưa toàn những tên tuổi như các nhạc sĩ: Đức Trí, Hoài Sa, Hữu Minh..., hay những phòng thu chuyên nghiệp nhất đều coi tôi là "gà chiến". Mọi người lo hết cho tôi. Giờ đây, tôi quay lại đúng trạng thái như vậy. Khởi đầu một chu kỳ mới, dù tôi không còn trẻ như ngày xưa nữa. Đó là niềm hạnh phúc thật sự.

Vậy những ca khúc một thời vang danh, gắn liền với tên tuổi Phương Thanh, đã mê hoặc bao người, chị cũng không nhớ?

- Cái này thì nhớ. Mọi người hay định danh tôi với những ca khúc như: Một thời đã xa, Giã từ dĩ vãng, Trống vắng. Những tối đi hát, tối nào cũng vậy, cũng được yêu cầu hát 3 bài này. Khán giả cứ bảo: "Phương Thanh phải hát 3 bài này mới cho hát bài mới". Tôi Ok luôn. Hát 3 bài ấy mới được hát những ca khúc mới. Dù những bài mới cũng hay đấy. Nhưng phải "xong" 3 bài đó đã.

Hình như chị có thể "cân" hết các thể loại nhạc, tôi thấy chị hát được cả cải lương, dân ca... Nhưng sở trường của Phương Thanh là dòng nhạc nào?

- Tôi hát được hết. Cải lương, tôi cũng hát được. Chỉ cần ai hát thử trước là tôi hát theo được. Bản thân tôi thích dòng nhạc hơi "nặng". Nghĩa là cần cảm xúc "nặng"để tôi thể hiện tình cảm nồng nàn trong từng câu chữ. Vì tính cách tôi hơi mạnh, nên nhạc dân ca cũng phải "gấu gấu" tí. Rồi những rock, ballad, tình cảm... tôi hát được hết. Nhưng sở trường thì là nhạc ballad. Tôi thích hát nhạc tình. Nhưng nhạc tình có lối thoát. Ví dụ một ca khúc nào đó mà tôi thấy... tù túng quá, tôi yêu cầu nhạc sĩ đổi lại câu chữ. Chứ tù túng quá, ngột ngạt quá, tôi hát cũng mệt, mà khán giả nghe cũng mệt. Với tôi, các ca khúc phải mở ra, thoát ra, chứ bí bí, làm tôi khi hát nhập tâm, cứ phải ủ dột gặm nhấm đau thương thì mệt lắm.

Tôi thích hát nhạc tình. Nhưng nhạc tình có lối thoát. Ví dụ một ca khúc nào đó mà tôi thấy... tù túng quá, tôi yêu cầu nhạc sĩ đổi lại câu chữ. Chứ tù túng quá, ngột ngạt quá, tôi hát cũng mệt, mà khán giả nghe cũng mệt.

Có một thời gian, câu chuyện giữa hai nữ ca sĩ Phương Thanh và Siu Black xôn xao. Đến giờ này, mối quan hệ ấy như thế nào?

- Đã nhắc thì tôi phải kể. Xôn xao ấy là lúc đang có chuyện thôi. Mà tính tôi, lúc đang có chuyện, tôi đùng đùng "quất" thẳng. Tôi ghét nhất nói dối. Tôi chỉ muốn chị Siu Black nói thật hết để tôi còn biết đường để mà cứu. Chắc khi đó chị Siu sợ quá, sợ nói thật thì tôi bỏ luôn. Và chính điều đó làm tôi không thích. Cứu người khó lắm. Cứu người khi người ta bị phạm phúc rồi thì mình phải chắp phúc. Khi đó tôi phải nhờ mọi người phụ giúp, chứ một mình tôi không cứu nổi. Nhưng đó là chuyện của quá khứ. Đến giờ chị Siu Black cũng tự đối diện với chủ nợ rồi. Tôi cũng gọi điện thoại là tôi không giúp nữa. Mọi phương diện tôi không dính dáng.

Rồi khi ban tổ chức chương trình Rock Việt mời chị Siu Black, rồi mời cả tôi, thì tôi cũng nhận lời. Hai chị em tôi giờ bình thường. Những khúc mắc trước đây chỉ nằm trong phạm vi câu chuyện cũ. Chứ chị em không có gì. Tính chị Siu Black chỉ có tôi hiểu.

Vậy ngày gặp lại nhau khi cùng tham gia làm huấn luyện viên chương trình Rock Việt, có những ngại ngùng gì không?

- Khi vào gặp lúc đầu chị ấy cũng hơi ngại. Nhưng sau đó hai chị em đều thoải mái. Tôi thương "bả" lắm!

Xin quay trở lại chương trình Rock Việt. Vì sao chị nhận lời làm huấn luyện viên?

- Thuở mới vào nghề, tôi may mắn được những nhạc sĩ tài năng của Việt Nam như: Nguyễn Nam, Bảo Chấn, Quốc Bảo... nắm tay kéo tôi đi lên, giúp đưa tôi đến vị trí cao. Họ nắm tay tôi, chắp cánh, tạo cơ hội cho tôi đi "sô", cho tôi hát những ca khúc của họ... Nên tôi cũng làm hành động tương tự với những người trẻ có tài năng. Trong một thời gian, nhạc rock không quá đỗi thịnh hành, các ban nhạc của dòng nhạc này không được 'bung xõa' nhiều, thị trường bị hẹp lại... Chính vì thế họ rất cần một sự chung tay vào thời điểm này nên tôi nhận lời tham gia Rock Việt. Đây cũng là dịp để tôi có cơ hội chia sẻ kinh nghiệm về nghệ thuật với những đồng nghiệp nhỏ tuổi. Đặc biệt là những người muốn nghe tôi chia sẻ.

 

 Nếu họ muốn nghe, thì chị sẽ chia sẻ gì?

- Làm nghệ thuật chân chính, đừng để ý quá về công danh, về tiền bạc. Hãy biết đổi lại bằng cảm xúc của khán giả. Hãy để khán giả thưởng thức nghệ thuật chứ không phải cho họ nghe những gì không phải nghệ thuật. Nghề giải trí nhằm giúp cuộc sống này nhẹ nhàng và bay bổng hơn. Và nên ráng đem những điều tốt đẹp và thật thà nhất để chia sẻ với công chúng.

Chị sử dụng từ "thật thà", có nghĩa là...?

- Showbiz đã có nhiều giả dối lắm rồi. Hát giả, sống giả, chiêu trò PR giả... Giả dối nhiều quá rồi. Khán giả đã biết chiêu hết rồi. Mong stop đi! Người làm nghệ thuật muốn tồn tại thì hãy sống thật đi, hãy sống bằng tài năng thật đi!

Nói như chị, thì tính ra showbiz cứ thật thật giả giả lẫn lộn?

- Trong showbiz có hai phe. Một phe nội lực, một phe chiêu trò. Chiêu trò thì tối ngày quẩn quanh làm vật chất, không khoe tài năng. Vì showbiz là nơi kiếm ăn rất tốt. Một phe rất giàu, họ sống hưởng thụ. Một phe sẵn sáng hát có tiền rồi "chơi" tiếp. Phe này cũng giàu, nhưng giàu sản phẩm. Người có tài họ trọng công việc, để đưa sản phẩm tới công chúng.

Với tôi, nghệ sĩ là phải cống hiến cho khán giả. Nghệ sĩ thật sự có lòng tự trọng phải đi bằng tài năng của bản thân. Làm nghệ sĩ phải có tài. Chứ không phải tối ngày chỉ có chiêu trò, scandal... Như vậy là không tôn trọng khán giả.

Nghệ sĩ phải chinh phục khán giả bằng tài thì mới nhận được sự trân trọng, quý mến của công chúng.  Phải chứng minh bằng cái tài của bản thân trong nghề đó. Đưa đến công chúng phải là đưa cái tài, chứ đừng đưa cái giàu có nữa.

Như tại sao tôi không làm kinh doanh kênh YouTube nhiều, không làm các video ghi lại cuộc sống kiểu đời thường? Vì người thường làm được, mình cũng làm thì thành bằng nhau. Phải làm những sản phẩm mà khán giả không làm được. Chứ cào bằng hết mọi thứ thì nghệ sĩ cũng như khán giả, bằng nhau thì làm gì còn sự trân trọng.

Nói chung, nghệ sĩ không khoe tài mà khoe giàu thì người giàu họ "quất" cho ráng chịu.

Thế ca sĩ Phương Thanh thuộc phe nào?

- Tôi không quá nghệ thuật, cũng không quá giải trí showbiz. Tôi cân bằng. Nghĩa là tôi làm nghệ thuật nhưng có giải trí trong đó một xíu. Tôi không quá chiêu trò kiếm tiền bằng mọi cách trong showbiz, vì tôi sợ làm mất cái màu của nghệ thuật. Khi kiếm tiền nhiều quá, người ta nhìn nghệ sĩ có vẻ tiền bạc quá. Cứ khoe mẽ tiền bạc mà không khoe tài năng, thì khán giả khi đó sẽ tự hỏi vậy nên khen nghệ sĩ cái gì? Khi có tài thì họ sẽ khen. Tôi sẽ là người nghệ sĩ cân đối được thị trường, giữ được nghệ thuật để khán giả trọng người nghệ sĩ làm nghệ thuật.

Chị nhắc tới vấn đề tiền bạc, làm tôi nghĩ ngay đến chuyện cát-xê. Đã có những đồn đoán về cát- xê của Phương Thanh. Mạo phép hỏi, cao nhất từ trước đến giờ là bao nhiêu?

- Cát-xê cao nhất của tôi cách đây đã 21 năm, là hơn 100.000 USD khi nhận hợp đồng quảng cáo. Tôi ký một cái chơi lấy tiếng luôn.

Còn cát-xê khi chị biểu diễn ca hát thì sao?

- Cỡ như tôi trong thời kỳ đương thời sẽ "chặt chém" dữ lắm. Tuy nhiên mỗi khi có người đặt show, tôi hỏi "khả năng em chi trả được bao nhiêu để chị ăn được cơm còn em có thể ăn được cháo gà?". Họ trả lời là 10 triệu. Nhiều lúc tôi cũng ok luôn chứ không lưỡng lự, dù có thể giá cát-xê thật lên đến gấp vài lần. Nói như vậy có nghĩa là khi tôi hát tôi có nhiều giá, nhưng tùy theo mối quan hệ. Cát-xê cao nhất của tôi chính là tình cảm của tôi dành cho người ta.

Vậy về giải thưởng âm nhạc, với chị đâu là giải thưởng lớn nhất đã đạt được?

- Tất cả những giải thưởng của ngày đầu vào nghề tôi nhận được đều rất cảm xúc. Những lần nhận sau đó thì na ná, giống nhau. Nhưng trong suốt chục năm vừa qua, tôi và nhiều đồng nghiệp cùng thế hệ đã rút ra khỏi hệ thống giải thưởng Làn sóng xanh. Chúng tôi muốn để sân khấu lại cho các bạn trẻ, còn chúng tôi là những người đi phát giải. Tôi tự thấy vui lắm. Vì tôi nhận được đủ rồi. Còn để trả lời câu hỏi, với tôi, giải thưởng mà công chúng dành cho tôi thì tôi mới thích. Tôi mong tồn tại với thời gian, được khán giả yêu thích hoài.

Ngoài điều đó, chị còn mong mỏi nào nữa?

- Tôi mong gia đình tôi hòa bình, không khắc khẩu nữa. Nhà tôi toàn người nóng tính, toàn là hổ lửa, toàn người cá tính nên cả nhà cứ khắc khẩu. Tôi cá tính, mẹ tôi cũng cá tính... Nhưng đến giờ thì nhà tôi cũng êm êm rồi. Tôi mừng lắm luôn. Và tôi cũng mong bản thân được làm nghệ sĩ đến cuối đời. Được thong thả hát hò. Có kinh tế ổn định. Có gia đình ấm no.

Khán giả cũng tò mò về con của chị?

- Tôi có nhiều con. Nhưng là con nuôi. Còn con ruột, tôi có bé năm nay 17 tuổi. Nó không mê showbiz như tôi. Tôi cũng không định hướng gì cho con theo nghề của tôi. Chắc chắn bé sẽ theo nghề của bố, là kinh doanh. 

Còn chuyện tình yêu thì sao? Sao không thấy Phương Thanh công khai nhỉ?

- Không yêu thì lấy đâu cảm xúc mà hát. Không yêu thì 'khô như ngói" hát sao được. Nếu tôi yêu người trong giới sẽ công khai ngay. Còn đây là người ngoài giới thì tạo áp lực cho người ta làm chi, tội người ta.

Giả dụ chị có quyền được sắp xếp về bảng danh sách ca sĩ hàng đầu Việt Nam. Thứ tự sẽ là?

- Nhất là Thanh Lam. Nhì là Mỹ Linh. Ba là Hồng Nhung.

Còn đối với bảng xếp hạng các ca sĩ trẻ, nếu có, Phương Thanh sẽ đề cử những cái tên nào đầu tiên?

- Nhất là Hương Tràm. Nhì là Đức Phúc. Ba là Tăng Phúc.

Câu hỏi cuối cùng, nếu phải dùng 3 tính từ để nói về bản thân. Phương Thanh sẽ nói gì?

- Nóng. Thẳng. Thật. Tính tôi rất nóng. Nhưng tôi sống ngay thẳng. Và tôi sống thật!

Xin cảm ơn chị về cuộc trò chuyện!